In andere tijden was Stille Zaterdag misschien wel een van drukste dagen van het jaar: volle supermarkten voor de Paasinkopen, de eieren niet aan te slepen. Volle tuincentra om toch even iets te halen om op het huis extra mee op te vrolijken. Wellicht dat deze zaterdag iets meer recht zal doen aan de naam die hij heeft in de taal van het kerkelijk jaar.

Maar in die drie dagen van  Pasen heeft deze dag ook een wonderlijke positie. Witte donderdag heeft een duidelijk eigen verhaal, van de Goede Vrijdag geldt dat zo mogelijk nog meer….. maar die tussenliggende zaterdag, voordat het Paasmorgen is. In het beeld van het verhaal zijn het de uren dat Jezus in het graf verblijft en je hebt niet zoveel verbeeldingskracht nodig om je zijn gedesillusioneerde en compleet verslagen leerlingen voor de geest te halen . Zullen ze al aan herinneringen toe zijn geweest? Waarschijnlijk niet. Ze zullen veel hebben gedacht aan wat er die vorige dag nu in godsnaam was gebeurd.  In later tijd werd dat ook een soort thema voor deze Stille Zaterdag: het in stilte overdenken van de weg van de Messias. In de beeldtaal van de oosterse-orthodoxie kwam daar nog eens Jezus’ afdaling naar de doden in de onderwereld bij, maar dat is weer een ander verhaal.

Een manier om je nog eens te concentreren op die weg van de Messias is al eeuwenlang het gaan van de kruiswegstaties. Ooit een gedachte meegenomen door middeleeuwse pelgrims uit het Heilige Land, waar zij in Jeruzalem de Via Dolorosa waren gegaan. Eenmaal thuis wilden ze die weg opnieuw kunnen beleven. Zo kwamen er staties, momenten uit het lijdensverhaal die verbeeld werden, letterlijk, of vaker in schilderwerken, die mensen, zeker ook de ongeletterden, moesten helpen om devoot de weg van de Messias te overwegen. De meeste van deze staties kwamen uit de Evangelieverhalen, een enkele, zoals de zweetdoek van Veronica, kwam uit de latere verhaaltraditie. In 1731 stelde de toenmalige paus het aantal definitief vast op veertien. In later tijd is nog wel gepoogd een vijftiende, die van de ‘verrijzenis’ toe te voegen, maar dat is nooit officieel gelukt ( al kom je ze regelmatig tegen). Vooral moderne kruiswegstaties kunnen de verbeelding en de gedachten soms prikkelen, wanneer ze het ‘plaatje-bij-het-verhaal’-niveau ontstijgen. Dan kunnen ze diepere lagen aanboren in het oude verhaal en daarmee nieuwe gedachten. En nieuwe gedachten leiden soms weer tot nieuwe wijzen van leven en doen.  Hopelijk kunnen we daar volgend jaar met Pasen  weer iets mee doen. Een mooi Pasen gewenst!

Harrie Strubbe

Facebook

Tweet