Zo stond er vetgedrukt op een flyer die afgelopen week op de deurmat viel. Met verder een kleurrijke afbeelding van een draak een mens aan het oppeuzelen was ( of aan het verslinden, het is maar hoe je kijkt) Er boven was te lezen: “ Landgenoten! Je vrijheid is je grootste goed, bedenk goed wat je er NU mee doet.

Tot zover alles nog prima. Het ‘landgenoten’ klinkt  gezwollen, maar nadenken over de vrijheid als je grootste goed, niks mis mee. Maar toen ik de felgele flyer omdraaide werd ik er iets minder gerust op: ‘ Landgenoten’ werd daar ingewisseld voor ‘een manifest aan alle volkeren’. Met als vraag erachter aan: Zijn de maatregelen niet erger dan de kwaal?
Een vraag die ik hier zelf ook al wel eens gesteld heb, maar ik heb daar verder absoluut geen complottheorie bij nodig. Gewoon kritisch nadenken over het democratisch gehalte van besluitvorming ( door wie werden wij nu geregeerd die eerste weken: Mark Rutte of Jaap van Dissel, het was  een vraag die je ook kon tegenkomen in serieuze kranten en weekbladen) en over de menselijke maat van sommige van die maatregelen en niet in het minst ook kritisch nadenken over hoe taal kan werken ( denk aan dat vermaledijde ‘nieuwe normaal’), dat lijkt me meer dan genoeg.

Maar voor de samensteller(s) van deze flyer, want dat bleef volkomen onduidelijk, is dat duidelijk niet genoeg. Dat bleek wel uit de oproep: doe je eigen onderzoek, in naam van vrijheid van mening en pers. Om belangstellenden op weg te helpen volgden er een tiental internetsuggesties. Die leverden een interessant beeld op. De meeste namen zeiden me eerlijk gezegd niets, maar twee herkende ik wel: de New-Age-theoloog Hans Stolp en Robert Jensen,klimaatoptimist en bij de commerciële TV-zenders spreekbuis en platform voor rechts Nederland ( met name Baudet zat nog wel eens op de bank) Een wonderlijk combinatie. Want hen blijkbaar bindt is de gedachte dat er achter de coronacrisis duistere krachten schuilgaan, die op werelddominantie uit zijn. ( ik moet dan al direct aan James Bond-films denken)

Kwade genius in dit geval blijkt vooral Bil Gates te zijn, de oprichter van Microsoft en de op een na rijkste man ter wereld. En ja, hij is actief via de WHO en andere programma’s op het gebied van vaccinatie en soms is het niet altijd duidelijk wat voor belangen er waarbij op het spel staan. Maar complottheorieën?

Complotdenkers noemen zichzelf overigens vaak compleetdenkers. En dat maakt  het gesprek er niet gemakkelijker op. Dat draagt immers op zijn minst de suggestie in zich dat zij het totaalplaatje in beeld hebben en dus de waarheid. Het krijgt dan ook haast een soort religieuze  dimensie: Wat en wie geloof je?  
In de praktijk blijkt daar de naam  van de antroposoof Rudolf Steiner nog wel eens op te duiken. Een man die op pedagogisch gebied ( de Vrije School)  zeer waardevolle gedachten heeft voortgebracht, maar die er tegelijk ondermeer een nogal dubieuze rassenleer op nahield. Overigens een klassiek voorbeeld van een compleetdenker.

Wat complotdenkers vaak bindt is een gezamenlijke anti-moderniteit-houding  en daarmee een wantrouwen ten aanzien van technologie. Dat men zelf het internet plundert, moeten we maar voor lief nemen. Het is in die zin vergelijkbaar met de reactiebeweging twee eeuwen terug, toen de Romantiek volgde op de Verlichting: de ratio moest plaatsmaken voor het gevoel en de ervaring, met als bijkomend risico dat iedereen in de bubbel van zijn of haar eigen waarheid terecht komt.
Wat steekt daarachter? Gevoelens van angst, onzekerheid, het gevoel niet serieus genomen te worden?  Dat zal ongetwijfeld allemaal een rol spelen: het is als leek soms ook nauwelijks bij  te benen wat er technologisch allemaal over ons heen komt en je zorgen worden soms wel heel gemakkelijk weggewimpeld.  Moet dat 5G bijvoorbeeld werkelijk en is er voldoende onderzoek naar gedaan?( en het zijn echt niet alleen geitenwollen-sokken die zo’n vraag stellen)  En dus is er ook niets mis om kritisch te zijn, en zeker ook waar het gaat om de lobby-cultuur van de grote spelers in deze wereld. Maar om achter elke lobby een complot te vermoeden ( het coronavirus de wereld injagen om vervolgens ongestoord 5G te kunnen uitrollen is er zo een)? 
Zorgelijk vind ik het daarom er in de kringen van complotdenkers vaak gesproken wordt over Covid-19 als een griepje en dat de slachtoffers toch allemaal mensen waren met onderliggende kwalen. Nou en? Schrijven we die dan maar als minderwaardig af? Dat is eerder in de geschiedenis gebeurd……

Onafhankelijke, kritische geesten, ze zijn me dierbaar en ze zijn belangrijk in deze tijd. Maar laten we het niet ingewikkelder maken dan het is: naast een pandemie ook nog eens een complot!

Harrie Strubbe

Facebook

Tweet