“Toegang tot kennis is niet hetzelfde als het hebben van kennis” zo stelde Ilja Leonard Pfeijffer gisterenavond als laatste Zomergast van dit seizoen. Hij deed zijn uitspraak naar aanleiding van onderzoek dat hij had gedaan naar complotdenkers en hij liet ons daarbij een fragment zien uit een documentaire over platte-aarde-denkers. En denk dan niet dat dit een obscuur groepje is van enkele tientallen mafkezen: tot je verbazing is dat een steeds groter wordende groep van mensen wereldwijd.

Nu kun je deze groep nog wegzetten als een extreem voorbeeld  van complotdenken, maar dan maak je je er te gemakkelijk vanaf. De gemeenschappelijke factor bij al dit soort groepen lijkt het grondige wantrouwen te zijn jegens de moderne wetenschap. En daarmee raken we aan een heel actueel thema. Normaal gesproken speelt de wetenschappelijke discussie ( en die is noodzakelijk voor de voortgang van de wetenschap) zich achter de schermen af. Daar heb je als leek geen zicht op. Maar nu,  ten tijde van corona, wordt het grote publiek geconfronteerd met elkaar tegensprekende wetenschappers op TV. We worden zo meegenomen in een discussie waar de meesten van ons niet voldoende in zijn ingewijd en dan zie je opeens iets opmerkelijks gebeuren: standpunten van wetenschappers worden dan ‘ook maar een mening’. Wie dan vervolgens het internet opgaat zal daar altijd wel iets van het eigen gelijk aantreffen. Maar, aldus Pfeijffer: “Toegang tot kennis is nog niet hetzelfde als het hebben van kennis”.

Maar dat laatste schijnt in het publieke debat nauwelijks meer een rol te spelen. De bubbel van het eigen gelijk en recht lijkt de toon te zetten: of dat nu gaat om de boeren van Farmers Defence Force of de mensen van Viruswaarheid ( jaja: waarheid, voorheen overigens waanzin). En dat is dan nog één ding,  lastiger en gevaarlijker wordt het als dat met intimidatie en geweld gepaard gaat. Met afgelopen week als voorlopig dieptepunt het incident rond Pieter Omzigt, die belaagd en bedreigd werd. Goed dat kamervoorzitter Arib aangifte heeft gedaan. De schuldigen zijn duidelijk genoeg in beeld, dus aanhouding moet niet al te ingewikkeld zijn. Er zijn grenzen, en die werden hier zeer nadrukkelijk overschreden. Alsof het eigen gelijk het gebruik van gezond verstand en fatsoen overbodig maakt. Maar daar hebben we naar mijn gevoel de hele zomer al mee te maken. Mijn gevoel, ja, ook ik ben een kind van mijn tijd. Mijn gevoel zegt me dat het een bijzonder onrustige zomer is met wel heel veel incidenten. Misschien zit ik net als vele anderen ook wel in een soort bubbel en zal later blijken dat het deze zomer niet zo heel veel anders was als andere jaren. Het zou kunnen, maar ik merk bij mezelf wel dat ik het lastig vind. Is het coronachagrijn dat mensen parten speelt, de hittegolf, teveel tijd, verveling? Het zal wel van alles wat. Ik had van mezelf niet gedacht dat ik dit ooit nog eens zou zeggen, maar toch: je  zult maar politieagent zijn in deze zomer.

Vrijheid lijkt voor velen vooral de vrijheid van het eigen gelijk te zijn. En dus mobiliseren jongeren de meute via sociale media om te gaan rellen en lappen we massaal de maatregelen, afgelopen week nog maar weer eens door onze premier benadrukt, aan onze laars. Toen ik gisterenmiddag langs het Wommelser kaatsveld liep was er een gezellige drukte, zeker rond en onder de daar opgestelde partytent. Maar buiten de perken kon ik nergens iets van anderhalve meter terugvinden. Maar de toezichthouders van Sudwest-Fryslân hadden het waarschijnlijk te druk met het controleren van de horecagelegenheden elders in de gemeente. Kortom: KF Wommels kwam er mee weg. Wat dat aangaat begrijp ik het ongenoegen van Horeca Nederland wel.

Harrie Strubbe

Facebook

Tweet