Over troosttelevisie en Sabbatsrust
Al eerder deze week schreef ik over troost-TV. Toen naar aanleiding van de laatste uitzending van DWDD, gisterenavond was het zover.
Want op zoek naar troost zijn we allemaal wel, ieder op zijn of haar eigen manier. Wie alleen het nieuws en de praatprogramma’s volgt zou er depressief van worden: de hele werkelijkheid lijkt nog uit een paar woorden te bestaan: corona, recessie en voor de rest is er nog het weerbericht ( dat ons overigens de hele week wel zonnige plaatjes liet zien!). Op de een of andere manier heeft een mens dat zo nu en dan een soort tegengif nodig, als troost, als bliksemafleider, hoe je het ook maar wilt noemen. Voor de een is dat muziek, voor een ander de uitbottende bomen in de tuin, voor weer een ander een goed boek, wie weet “het goede boek” van profeten en apostelen.
Waar ik in de afgelopen week mijn hart aan heb opgehaald is Jeroen Krabbe’s zoektocht naar de Joodse schilder Mosje Sjagal, of zoals we hem natuurlijk zijn gaan kennen: Marc Chagall. Wat vooral aanstekelijk werkt is het bezielende enthousiasme van Krabbé, die als een ware schoolmeester aan het vertellen slaat en de vragen van zijn onzichtbare reisgenote beantwoordt. Het bezielende zal te maken hebben met Krabbé’s eigen Joodse achtergrond en familiegeschiedenis, maar ook zeker met het verhaal van Chagall. Een verhaal dat zegt dat creativiteit zich door niets laat afremmen. En die eerste jaren van Chagall hebben wel iets weg van onze dagen: het leven dat van ellende naar tegenslag zich voortploeterde. Maar Chagall ontdekte dat je binnen de kaders van een leeg schildersdoek de vrijheid hebt alles te beleven wat je wilt. Toen hij een paar weken vast zat omdat hij zich als Jood in een omgeving had opgehouden waar hij niet mocht zijn, droomde hij bijvoorbeeld van een oogverblindende lichte engel die zijn cel binnenzweefde en hem zei vooral wel te blijven schilderen en tekenen. Opgesloten, zoals velen van ons in deze dagen…… en hij gaf zijn creativiteit de ruimte. Wie weet vinden wij ook wel zo’n engel op onze weg die onze creativiteit aanwakkert, voor onszelf en voor wie we daarin kunnen en willen laten delen.
Het is vandaag zaterdag: sjabbes, sabbat, zou Chagall gezegd hebben. En daarom een weergave van een van zijn schilderijen dat de rust van de sjabbat laat zien in een eenvoudig joods huis zoals hij het kende uit zijn jeugd in Wit-Rusland. De sabbatskaarsen branden, even een pas op de plaats temidden van alle hectiek. Een rustpunt om op adem te komen.
Harrie Strubbe