Kerkelijk zelfbeklag of relativering?
Dominee Uitslag en ouderling Morren zijn nog niet van plan zich neer te leggen bij de 30-personenregel die sinds maandag geldt voor de kerken, zo las ik in Trouw. Wat nu: doet Marten Toonder vanuit de eeuwigheid mee aan het kerkelijk coronadebat? Ik weet het: het is heel erg fout om grappen te maken over de namen van mensen, maar ik kon toch even niet laten: Uitslag en Morren……
Maar in alle ernst, de beide heren ( uit respectievelijk Urk en Barneveld) staan voor een deel van orthodox Nederland, dat dus niet van plan is zich aan de nieuw regels te gaan houden. En dat vind ik zorgelijk. Niet omdat ik kerkdiensten niet belangrijk zou vinden. En natuurlijk, voor een gemeente als Terpoarte hebben de nieuwe regels nauwelijks consequenties, dus ik heb makkelijk praten. Ik kreeg een mailtje van een collega die volgende week zijn intrede doet in zijn nieuwe gemeente: met 30 mensen. Dat is niet leuk, dat had ook hij graag anders gezien. Maar het gaat er nu dus even niet om wat wij, als kerken, prettig vinden. Zeker, liturgie, eredienst, de lofzang gaande houden, het hoort bij de kern en het wezen van kerkzijn. Laat daar geen twijfel over bestaan. Maar liturgie ligt ook op straat. Ik moest opeens aan de boerenprofeet Amos denken die ongekend fulmineert tegen de liturgie en het gezang in tempels zolang dat niet gepaard gaat met het doen van gerechtigheid. Soms betekent liturgie maar even zwijgen in de kerk en je dienst vooral in de samenleving volbrengen. Soms betekent de ware liturgie een moment afzien van je eigen belangen en behoeften ( ook als ze van geestelijke aard zijn) omwille van het algemeen belang, in dit geval de volksgezondheid. Dan kun je wel zeggen dat je zelf vanuit je geloof niet bang bent of hoeft te zijn voor het virus, jij bent niet alleen op deze wereld. Waarin verschilt zo’n houding uiteindelijk van die van Trump, die met ruim 200.000 doden in de afgelopen maanden het presteert om te zeggen dat het allemaal niet zoveel voorstelt.
Een beroep op de vrijheid van godsdienst lijkt me niet op zijn plaats. Die is in het geding als ons inhoudelijk iets opgelegd zou worden. We leven in de 21e eeuw, er zijn legio technische noodoplossingen te bedenken, dus ja, we worden iets beperkt, net als zovelen anderen ( van de theaters tot de ouders die niet meer bij hun sportende kinderen langs de lijn mogen staan, en alles wat daar tussenin zit) maar we moeten ons niet verliezen in zelfbeklag. De samenleving is gediend bij een solidaire kerk, niet bij een die enkel oog heeft voor haar eigen zaken. En je dan beroepen op de eer van God, zoals het ongetwijfeld her en der zal gebeuren? Ik denk dat de Eeuwige zichzelf daar wel mee redt en vooral plezier heeft in mensen die er voor elkaar willen zijn, ook als beperkingen betekent.
Harrie Strubbe