Zo luidde vanmorgen in Trouw de kop van de column van ex-wielrenster Marijn de Vries. Zij vertelt over haar fietstocht van gisteren, 100 km door de IJsselstreek. Een vervreemdende ervaring was dat geweest: “Soms leek het wel alsof ik de memo dat de mensheid was opgeheven had gemist. Alleen op de wereld.”

Haar ervaring staat in schril contrast met de journaalbeelden van gisterenavond uit de Brabantse (!) bossen: volle parkeerplaatsen en allemaal mensen die allemaal wel iets wisten te bedenken waarom ze daar waren. Zoals de vader die vertelde dat zijn dochter hem had gepushed. “Niet echt slim” zei hij er nog bij. Op zo’n moment denk je: en wie is hier nu de volwassene?

Gun ik die mensen dan niet een uitje in de buitenlucht? Dat gun ik hen zeker, daar gaat het niet om. Het gaat wel om het besef van urgentie en het gevoel van verantwoordelijkheid. Het gaat om de verhouding van verantwoordelijkheid en vrijheid. En laten we eerlijk zijn: vrijheidsbesef zit ons allen in dit land diep in het bloed. Ik vermoed dat dat mede een reden is waarom de overheid wel beperkingen oplegt maar daar tegelijk niet te ver in wil gaan. Nederlanders zijn op hun vrijheid gesteld. En beperkende maatregelen zijn geen pretje. Ik denk aan de pijn waarmee Angela Merkel als kind van de voormalige DDR de vrijheidsbeperkende maatregelen afkondigde.

Maar was is vrijheid eigenlijk? Is dat kunnen doen waar jij nu eenmaal toevallig zin in hebt? De antwoorden voor de journaalcamera’s kwamen soms verdacht dicht daarbij in de buurt. Maar dan wordt vrijheid verward met egoïsme.

Het oude boek van Israel en de apostolische verhalen leren ons een ander vrijheidsbegrip. En het boek Exodus dat deze weken in kerken gelezen zou worden op weg naar Pasen, laat zich verstaan als een leerschool voor die andere vrijheid. Een vrijheid die niet alleen voor jou bedoeld is, een hyperindividuele aangelegenheid, maar een zaak is van de gemeenschap, de mienskip. Je bent niet allereerst vrij om maar te doen, maar vrij tot… dienstbaarheid aan de vrijheid van iedereen. Als jouw vrijheid leidt tot de onvrijheid van de ander, dan is er iets mis.

Dat is niet altijd gemakkelijk, ik noemde Exodus ook niet voor niets een leerschool voor de vrijheid, maar het is wel wat nu in het geding is. Want wat kopt dezelfde Trouw op de voorpagina? “Kabinet broedt op strengere regels na weekenddrukte”. Een logische reflex, daar zeg ik niks van en het zou zomaar kunnen gebeuren. Maar als het onverantwoorde gedrag van een kleine groep leidt tot het ophokken van alles en iedereen, dan gaat er iets mis. Want ja, ik gun iedereen om naar buiten te kunnen en te genieten van het fantastische voorjaarsweer. Alles lijkt wel stil te vallen, maar de natuur trekt zich daar niets van aan. En ik gun het iedereen niet alleen, het is zelfs van levensbelang. ‘Thuisblijven’ kan toch niet betekenen achter de ramen verdwijnen? Dat zou voor de mentale en fysieke gezondheid van mensen desastreus zijn. Maar vrijheid is niet weglopen voor je verantwoordelijkheid. Dus laten we ons verstand gebruiken, neem die afstand in acht, maar ga waar het kan wel naar buiten en maak het leven voor elkaar niet onleefbaar. Pas op elkaar, we moeten het samen doen.

Harrie Strubbe

Facebook

Tweet