Het is al weer 16 jaar geleden dat de filosoof Ad Verbrugge zijn ‘Tijd van onbehagen’ schreef. De ondertitel luidde destijds : filosofische essays over een cultuur op drift.

De titel van het boek kwam in de afgelopen dagen in mijn gedachten op bij het nieuws van deze tijd. Onbehagen lijkt het woord van de dag te zijn. Er is nogal wat onbehagen dat mensen beweegt. Op zich hoeft dat niet erg te zijn, maar het wordt lastiger wanneer de standpunten radicaliseren. Binnen de agrarische sector is dat proces al enige tijd gaande. Sinds de opkomst van Farmers Defence Force lijkt demonsteren nog wel eens verward te worden met intimideren. De radicale boeren waren boos op de veiligheidsregio’s omdat ze niet mochten demonsteren. Niets was minder waar. Het mocht alleen niet met tractors en aanverwant landbouwwerktuig. Hoezo monddood gemaakt, denk ik dan. Demonstrerende zorgmedewerkers slepen toch ook geen ziekenhuisbedden mee?

Onbehagen lijkt de drijfveer te zijn. En dan  vooral onbehagen tegen alles wat de overheid bedenkt. En dat is in deze coronatijd alleen maar vele malen versterkt. Kijk naar Viruswaanzin. Hetzelfde onbehagen, in een zelfde geradicaliseerde vorm. Er is niets mis met het kritisch volgen van de overheid en ik heb in deze columns ook kritische vragen gesteld bij een aantal maatregelen ( en dan vooral het antisociale, soms haast onmenselijke ervan). Maar om overheid en wetenschap op een grote hoop te vegen als onbetrouwbare instanties die er alleen maar op uit zijn onze levens steeds meer onder controle krijgen en dus de suggestie  dat dat virus niets voorstelt, daar kan ik geen begrip voor opbrengen. Het grijpt wereldwijd nog steeds ongeremd om zich heen en dan blijven beweren dat het om een griepje gaat?

Onbehagen….ook nog eens aangewakkerd door de ontluisterende dood van George Floyd. Zeker nu de beelden zijn vrijgegeven, kun je ze alleen maar met verbijstering zien. ‘Black lives matter’  was de wereldwijde reactie en de discussie over racisme wordt ook in ons land gevoerd en op een soms heftige toon. Ook daar die radicalisering, die twee reacties kan oproepen: opeens allemaal politiek correct gedrag vertonen of een tegenreactie waar je je hart bij vast houdt. Uiteindelijk gaat het er toch ook dat ‘all lives matter’?

Onbehagen. Ik moet eerlijk toegeven ( op het gevaar af voor reactionair versleten te worden) dat ik allemaal nogal vermoeiend vind. Zeker, soms is radicalisering nodig, de oude profeten uit Israels wisten er ook wel raad mee, maar het moet de zaak wel dienen, het moet de samenleving dienen. En dat overstijgt het groepsbelang.

Onbehagen. Waar het nu uiteindelijk vandaan kom?  Ik ben geen cultuurfilosoof zoals Verbrugge. Ik zie wantrouwen in de politiek, ik zie een overmaat aan vertrouwen in het eigen gelijk, ik zie mensen met korte lontjes en een ventiel dat op springen staat. Ik wordt er niet vrolijker van en ik weet ook niet waar het naar toe gaat.

Harrie Strubbe

P.S.

In mijn enthousiasme ( want dat is er gelukkig ook nog!) over de herhalingen van de muziekmomenten uit DWDD schoot ik afgelopen  zaterdag even uit de bocht: waar ik het Filharmonisch Orkest al op het podium wilde hebben ter begeleiding van Lou Reeds ‘Perfect day’ ging het om het Metropool Orkest. Ook niet mis, maar toch anders!

Facebook

Tweet