Reuring bij de buren
We gaan richting de herfst: het griepseizoen staat weer voor de deur. En elk jaar weer kost dat wereldwijd honderdduizenden het leven. Vaak mensen op leeftijd of met onderliggende gezondheidsklachten. Toen ik daar over nadacht drong het tot me door dat je daar in het nieuws vaak maar weinig over hoort. Een enkele keer een getal, maar zeker geen item waar het dagelijks nieuws mee begint, elke dag weer. Ik kan me ook geen lock-downachtige maatregelen herinneren, of stimulering van thuiswerken en extra maatregelen rond verpleeginstellingen. Of zoals dan gezegd wordt: het heeft geen narratief, geen verhaal.
Ondertussen zitten wij in de week van een sobere Prinsjesdag en wordt de nieuwsgeving bepaald door oplopende aantallen Covid-19-besmettingsgevallen, vooral onder jongeren, heel specifiek studenten en de regering maakt zich op voor nieuwe maatregelen..
Bij onze zuiderburen, de Belgen, die overigens onze Randstad tot no-go-area hebben bestempeld ( rood), is er in de afgelopen weken iets opmerkelijks gaande. Daar circuleert een open brief, aan de regering verzonden en ondertekend door enkele honderden academici, artsen, gezondheidseconomen en zorgwerkers, die kritisch kijken naar het beleid ten aanzien van corona. Niet omdat zij de ernst van het verhaal niet zouden onderkennen, maar omdat ze van mening zijn dat er inmiddels veel meer duidelijk is ten aanzien van het Covid-viru in vergelijking met maart dit jaar, maar ook omdat ze zien dat veel van de lock-downmaatregelen een enorme impact hebben op de algemene gezondheid van mensen, op de samenleving als geheel en niet in het minst op de economie ( en langs die omweg ook weer op de geestelijke en lichamelijke gezondheid van mensen).
Lieven Annemans, hoogleraar gezondheidseconomie aan de Universiteit van Gent en lid van het Belgische OMT, zegt het met deze pakkende zin: ‘Het virus staat centraal, maar dat is niet zo: onze samenleving moet centraal staan’. Kort gezegd kom het verhaal er op neer dat er, met een beroep op het Zweedse model, gepleit wordt om tot een omgekeerde lock-down te evolueren. Een beroep op het gezonde verstand, een aantal basisafspraken ( ze zijn ook zeer kritisch ten aanzien van wat dat genoemd wordt overhygiene) en maatwerk. Dat alles vanuit de gedachte dat de huidige maatregelen vaak niet meer in verhouding staan tot de feiten en tot wat we inmiddels weten.
Annemans doet in dat verband nog een opmerkelijke uitspraak: hij noemt het veelgehoorde ‘iedere dode is er een teveel’ de ultieme dooddoener. Hij stelt daar tegenover en ik hoor daar geen cynisme in: het leven leidt in 100% van de gevallen tot sterfte. ( en gelukkig is dat meestal oud en van het leven verzadigd). Als we werkelijk menen dat elke dode er een te veel is, waarom verbieden we dan niet met ingang van vandaag roken en elke vorm van ongezond eten en drinken? Of spelen er dan soms opeens andere belangen, meestal lobby’s genoemd.
Ik heb de wijsheid niet in pacht, laat ik dat voorop stellen. Maar ik probeer wel, zoals uiteindelijk iedereen op zijn of haar eigen manier, de dingen in een bepaald perspectief te zien. Covid-19 heeft voor een behoorlijke deuk gezorgd in ons maakbaarheidsgeloof. Maar is het narratief dat ons wordt voorgehouden er uiteindelijk toch niet weer op gericht dat geloof overeind te houden? Uitdaging moet misschien toch maar zijn die zorgvuldige zoektocht te starten naar wat we als mensen als normaal beleven, want angst en beperkingen zouden wel eens meer gevolgen voor onze gezondheid, geestelijk en fysiek, kunnen hebben dan ons lief is, om nog maar te zwijgen over onze samenleving. Dat zal niet zomaar van vandaag op morgen lukken en sommigen dingen zullen echt nog wel even niet kunnen ( ik zie mezelf nog niet met 60.000 luid meezingende fans op het Malieveld bij een Bruce Springsteenconcert) maar toch……
Er is reuring bij onze zuiderburen. Niet zoals bij ons met spandoeken over complotten, dictatuur en viruswaanzin, maar doordachter, meer bezonnen. Misschien het overwegen waard?
Harrie Strubbe