Drie nachten van ongekend geweld en vernielzucht zijn over ons land heengegaan. En de politici verdringen zich voor de microfoons om in ferme taal hun afkeer uit te spreken. Alleen FvD had even meer tijd nodig; eerst nog even zeuren over het disproportionele van de avondklok die dit alles in het leven had geroepen, om dan pas schoorvoetend het plundergedrag te veroordelen. Alom afschuw en afkeuring. En terecht, je blijft met je handen van andermans spullen af. De confrontatie aangaan met de politie als vertegenwoordiging van het gezag is nog één ding, plunderen en vernielen is heel wat anders. Daar ging in die zin de vergelijking met de krakersrellen van weleer wat mij betreft toch ook wat scheef. Daar waren destijds ongetwijfeld ook ordinaire relschoppers bij en ging er heel  veel mis, maar ten diepste ging het toen nog wel ergens over. En we zitten gezien de krapte op de woningmarkt nog altijd met hetzelfde problem: vastgoedondernemers, huisjesmelkers, al dan met blauw bloed, die de boel op slot houden.

Maar de relschoppers van afgelopen dagen hadden niet zo’n achterliggende agenda . Zij protesteerden niet tegen de avondklok, maar grepen die hooguit aan als een mooie excuus om het hun opgehoopte testosteron de vrije loop te kunnen geven. Zoals de bekende Vlaamse psychiater Damiaan Denys het zei: met een totaal gebrek aan normbesef. Waarbij je je afvraagt waar dat dan vandaan komt. Een politieke arena van vol populisme en neoliberale krachten die overal mee weg denken te komen, zou daar wel eens mede debet aan kunnen zijn. Autoriteiten moeten hun gezag ook verdienen. Ik heb eigenlijk nog niemand zich horen afvragen of er tussen die relschoppers soms ook kinderen uit de toeslagenaffaire-sfeer zaten.

De verontwaardiging wordt breed gedragen en dat is terecht. Laat daar geen misverstand over bestaan. Maar als ik in een rotterdamse tongval het volkje hoor roepen “kankerjoden’ dan hoef je niet gestudeerd te hebben om te weten wie we daar horen: voetbalhooligans. En ja, die hebben het natuurlijk al negen maanden vele malen zwaarder dan, noem eens eens wat: zorgpersoneel.

En toch moet het excessieve van de afgelopen dagen ons niet doof en blind maken voor het rechtmatige van sommig verzet. Ik ben zeker geen fan van Willem Engel en zijn discipelen, maar we worden juist door deze crisis ook geconfronteerd met de erfenis van zoveel jaar neoliberaal geloof in marktwerking en bezuinigen. Op Jeugdzorg, welzijnswerk, op gezondheidszorg, mentale en fysieke, op cultuur.. Misschien hadden we al eerder van ons moeten laten horen, ook als kerken. Ik lees momenteel in het boekje van Alain Verheij “Ode aan de verliezers’, waarin hij figuren als Nathan, Elia en Jesaja volgt, profeten, criticasters van de macht, horzels in de pels van de macht, zeker waar die zich niet bekommert om wie het niet redden in de ratrace van de samenleving, die daardoor soms geen samenleving meer is. Ik wil zeker geen een-op-een-relatie suggereren tussen de rellen van afgelopen dagen en wat ik zonet als tendens omschreef. Maar we moeten wel kritisch durven blijven, ook naar onszelf. Voor alle duidelijkheid: nu is het de tijd om samen de rug te rechten, vol te houden en ons niet tot partijpolitieke spelletjes te laten verleiden.  Die mogen we weer uitvechten op 17 maart. Nu komt het er op aan om samen door de zure appel heen te bijten. Zolang we ons maar blijven realiseren dat voor de een de appel veel zuurder is dan voor de ander. En dus mag je kritisch blijven mee denken. Niet met de houding dat eigenlijk niets aan de hand zou zijn, niet vanuit wel eigen gelijk ook, maar vanuit een besef van verantwoordelijkheid voor de samenleving als geheel, sociaal, mental en zeker ook economisch.

Harrie Strubbe

Facebook

Tweet